Dromen van een duurzaam Utrecht

Vol enthousiasme en, eerlijk is eerlijk, zonder al teveel voorkennis, startte ik afgelopen zaterdag 14 maart 2015 aan de serie stadsgesprekken over energie in het Stadskantoor van Utrecht. De eerste vraag die één van de mededeelnemers stelde, sloeg de spijker gelijk op zijn kop: “Is dit gloednieuwe Stadskantoor volledig klimaatneutraal?” De precieze details kon wethouder Lot van Hooijdonk niet geven, maar al het glas is goed geïsoleerd, er zijn zonnecellen op de ramen aan het binnenplein bevestigd en er is warmte/koudeopslag in de grond.

Schepje erbovenop

De gesprekken tijdens de dag met totaal onbekende en tegelijkertijd al snel vertrouwde gesprekspartners ademden ook die sfeer: wat doe je zelf al? En is dat genoeg? Kan er een schepje bovenop? Ja, hier staan zeker 200 extra klimaatambassadeurs die hun bijdrage willen leveren aan de groene (grasdaken) en blauwe (zonnepanelen) toekomst van de stad. De diversiteit in mijn groepje was groot: van een metselaar, een duurzaamheidsexpert bij een woningbouwcorporatie, een documentairemaker, een student die nog thuis woonde tot iemand die bij een energieleverancier werkt. De verschillende beelden en verrassende invalshoeken die vanuit die variëteit bij elkaar komen, vond ik het leukste aan de dag. Het resulteerde in een opbrengst van ruim 500 ideeën via een online discussie en een hele reeks flaps.

Groot denken

De vervolgvraag is natuurlijk: gaan we ook echt tot een houdbaar en solide plan komen met onze dromen? Ik hield er een dubbel gevoel aan over. Enerzijds begint bewustzijn over energiegebruik – en steeds meer eigen energieopwekking – bij het gedrag van individuen, bij kinderen die leren hoe ze met energie moeten omgaan en bij je eigen verantwoordelijkheid nemen als inwoners in de stad. Zonder alle afzonderlijke delen kan er nooit een groter en beter geheel komen.
Anderzijds is dat niet genoeg. In een stad als Utrecht heb je kantoren, scholen, fabrieken en andere grootverbruikers. Dan red je het niet met een paar zonnepanelen op  the Wall langs de A12, of waterkracht benutten in de sluizen van de kanalen. Dan moet je groot denken om de benodigde investeringen te laten renderen.

Dát is de opgave van de volgende zaterdag. Adviesbureau Ecofys komt dan met enkele scenario’s op basis van alle ideeën, met doorberekeningen en samengestelde pakketten om energie te besparen en energie op te wekken. Ten slotte ligt de ambitie op tafel om de stad klimaatneutraal te laten zijn in 2030. Of leggen we de lat nog een stuk hoger, om al onze dromen voor een schone, groene en duurzame stad te verwezenlijken?

Lees ook de sfeerimpressie van energiejournalist Rolf de Vos.

Stadsgesprek voor energietransitie in Utrecht

In 2030 wil de stad Utrecht klimaatneutraal zijn. De coalitiepartijen in de gemeenteraad van Utrecht hebben afgesproken samen met de stad een Energieplan te maken om deze doelstellingen te halen. De samenwerking krijgt op een vernieuwende manier vorm: 150 Utrechters gaan samen dit plan maken. Via loting is een groep uitgenodigd die een dwarsdoorsnede van de Utrechtse bevolking vormt. Afgelopen week viel bij mij de uitnodiging in de bus om mee te doen met het stadsgesprek. Dat wil ik wel een keer meemaken!

Energieplan

De energietransitie is mondjesmaat te zien in de stad; nieuwe vormen van energiebesparing en –opwekking worden zichtbaar en merkbaar in het dagelijkse leven. Het zijn de bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties (waaronder de gemeente) die het moeten doen. De transitie is van en voor iedereen en lukt alleen als de hele Utrechtse bevolking samen de inhoud bepaalt en de schouders zet onder realisatie van de doelstellingen. Het energieplan zal antwoord moeten geven op de vraag hoe de stad haar (duurzame) energievoorziening in de toekomst kan vormgeven en het stippelt de weg uit daar naar toe.

Stadsgesprek

Eerder organiseerde Utrecht al stadsgesprekken met belangstellenden over windmolens, Utrecht fietsstad, of over thema’s in het onderhandelingsakkoord van D66, GroenLinks, VVD en SP op hoofdlijnen “Wij maken Utrecht” (april 2014). Dit stadsgesprek over de energietransitie gaat verder dan een verzameling van ideeën tijdens een gesprek van een middag of avond. Met het stadsgesprek wil de gemeente op zoek naar de ideeën, wensen, keuzes en bijdragen van Utrechters over hoe de energietransitie georganiseerd moet worden, vraagt de wethouder input over keuzes en haalbaarheid en over de weg naar het einddoel. Na het stadsgesprek kijkt het Utrechtse stadsbestuur naar de voorgestelde maatregelen. De uitkomst van het stadsgesprek vormt de basis voor het Energieplan met als doelstelling Utrecht klimaatneutraal in 2030.

Wat gaan we als deelnemers doen?

In maart en april 2015 komen we (de 150 Utrechters) drie zaterdagen bij elkaar in het Stadskantoor.
Tijdens de eerste zaterdag krijgen we tijdens een kennismarkt pitches te horen van vele betrokkenen uit de stad en daar buiten. We gaan meningen, visies, goede ideeën en dromen horen van experts en wetenschappers, bedrijven en ondernemers, bewoners en bewonersgroepen, vastgoedeigenaren, milieuorganisaties en spelers op de energiemarkt. Deze informatie biedt de ingrediënten voor het energieplan.

Daarna gaan we als deelnemers met elkaar in gesprek over welke ingrediënten de voorkeur hebben. Gelukkig hoeven we zelf geen experts te zijn; onafhankelijke ‘fact checkers’ geven feedback op de haalbaarheid van ideeën en voorstellen en de bijdrage aan de gestelde energiedoelen. Bovendien krijgen we de gelegenheid om in dialoog te gaan met de partijen die het uiteindelijk moeten gaan doen – zoals corporaties, energiebedrijven of installateurs – om te toetsen of zij bereid en in staat zijn om de voorstellen daadwerkelijk uit te voeren, en onder welke voorwaarden.

De derde stap is dat we handen en voeten geven aan het energieplan: hoe, met wat, door wie, wanneer en waar we de energiedoelstellingen van de stad met elkaar kunnen realiseren.

Meer informatie vind je op de site van de gemeente Utrecht. Lees hier de komende weken meer over het stadsgesprek.